Siska van Daele

literatuur

 

Ik ben Siska van Daele, linguïste, onderzoeker in de pedagogiek en mede-oprichter van Letterveld, een lossig-vast collectief uit Antwerpen dat samenschrijfmomenten en literaire carroussels organiseert. Als schrijver en onderzoeker ben ik gefascineerd door het sociale weefsel in een stad en ga ik op zoek naar meerstemmigheid. Ik schrijf  en ontwikkel narratieve, sociaal artistieke projecten. Momenteel werk ik aan een roman over de schuurplekken die een langgerekt rouwproces achterlaat.

De projecten van Siska van Daele

'Roerloos, een roman over levend verlies'

Tijdens haar residentie in de Letterie werkt Siska aan haar debuut met de werktitel ‘Roerloos’, een autofictieve tekst die verschillende perspectieven in een zorgsituatie onderzoekt. Het verhaal wil de vervreemding van de mantelzorg voor een dementerende ouder oproepen en de kracht van wat overblijft tonen. Roerloos beschrijft wat er gebeurt wanneer de taal verdwijnt, het leven afbreekt, een perspectief verschuift en de tijd vloeibaar wordt. Het is een ode aan meerstemmigheid. 

 

Eerder schreef Siska twee kortverhalen over hetzelfde thema; Rolwolken, voor ETCETERA en Doorlaatbaar, dat gepubliceerd werd op Hard//Hoofd. In de zomer verschijnt een fragment uit de roman in wording in Deus Ex Machina nr 193.Tijdens haar residentie in de Letterie bracht Siska reeds enkele andere fragmenten op o.a. Chambre d’O, Ampersand, de literaire Carrousel ‘ Fringes ’ en Open Monumentendag.

Op het Vuurwerkfestival van De Grote Post ging ze tijdens de avond Wie draagt jou? in gesprek over mantelzorg en de troostende kracht van kunst en in opdracht van Beaufort 2024 en in samenwerking met Maaike Leyn gebruikte ze fragmenten uit het manuscript als basis voor de waadwandeling ‘Adem’ bij het beeld ‘Moeder’ van Femmy Otten. Met het onderstaand plannetje en de geluidsfragmenten kun je de wandeling nog steeds maken.

Wandeling deel 1

Wandeling deel 2

Wandeling deel 3

 

 

'Roerloos' op De Nacht van de Musea en Galerijen

Siska liet de bezoekers in De Letterie een fragment uit 'Roerloos' horen. 

 

Daarnaast waren haar kortverhalen te lezen op postkaartjes. 

 

 

 

 

Postkaartjes met een fragment uit 'Doorlaatbaar'

 

 

 

 

 

 

 

'Roerloos' op Chambres d'O

Siska las in de woonkamer van De Letterie een fragment voor.

 

Het project ‘Brieven aan Oostende’ en de tentoonstelling 'Thuis-gekomen'

Voor het project ‘Brieven aan Oostende’ ging ze in 2023-2024 in samenwerking met stad Oostende en De Grote Post met drie bewoners van een woonzorgcentrum in gesprek over het Oostende van vroeger en nu, over isolatie, je thuisvoelen, verbinding zoeken en de publieke ruimte.  

‘Brieven aan Oostende’ bestond uit verschillende fasen die elkaar voedden en later ook nieuwe cycli mogelijk maken. Tijdens de eerste fase stond een samenwerking met woonzorgcentrum Lacourt en het project ‘Beter in’t Westerkwartier’ centraal. Enkele bewoners namen deel aan een co-creatief narratief proces over leven en wonen in Oostende. Siska ging op bezoek in Lacourt, organiseerde voorleesmomenten en performances met andere Letteristen, verzamelde foto’s, handgeschreven of getypte teksten en notities over plekken die de bewoners betekenisvol vinden, binnen en buiten het woonzorgcentrum. 

 

Siska praat met bewoner Eliane

Heleen leest voor op het terras

Twiggy leest voor en geeft een performance  over wachten

 

Op basis van de verhalen assembleerde Siska samen met de bewoners enkele mooi vormgegeven ‘Brieven aan Oostende’. Die brieven werden in de nieuwsbrieven van het woonzorgcentrum opgenomen en verspreid via verschillende sociale en culturele partners. Op de achterkant van elke brief kan de briefontvanger tot eind december 2024 een antwoord formuleren en dat terugbezorgen aan cultuurcentrum De Grote Post. Alle brieven worden aan de bewoners van het woonzorgcentrum bezorgd.

 

Op 6 juni las Siska de brieven voor op een evenement van Oostende Leest. Op 8 juni las ze de eerste antwoordbrief, van auteur Erna Schelstraete, voor tijdens Radio Vuurwerk van de Grote Post. In die uitzending werd ook een reportage afgespeeld die mede-Letterist Jules de Bruycker op basis van interviews met de brievenschrijvers maakte.

In een tweede fase werden de brieven opgenomen in een reizende overzichtstentoonstelling ‘Thuis-gekomen’ die de Letteristen in samenwerking met Debbie Degrieck van de stad Oostende en het animatieteam van woonzorgcentrum creëerden en die Siska samenbracht. Die tentoonstelling opende op 28 juni in woonzorgcentrum Lacourt, reisde door naar woonzorgcentrum De Boarebreker, stond op Open Monumentendag en zal nog naar verschillende plekken in Oostende reizen. De catalogus met teksten van de Letteristen kun je hier lezen. Van daaruit zal ze naar verschillende plekken in het Westerkwartier en verder in Oostende reizen.

’t Voorland, de collage die Siska in samenwerking met Maaike Leyn maakte op basis van de verhalen van de bewoners van Lacourt.

Sfeerbeelden tentoonstelling 

Catalogus ‘Thuis-gekomen’. Concept: Siska van Daele, eindredactie Twiggy Bossuyt, productie Debbie Degrieck en ontwerp Maria Magdalena De Cort.

 

In een derde fase gaven de brieven input aan twee panelgesprekken over je thuisvoelen die vzw Blinkout op Theater aan Zee organiseerden en waarin Siska zetelde.
Deze panelgesprekken  vormden het eindpunt van de eerste cyclus een gaven input aan een nieuwe invalshoek over zorg opnemen.

Siska van Daele op ‘Chambre d’O’ (copyright Tomas Tytgat)

Siska op ‘Ampersand’ (copyright Paul Teerlinck) in Gent

Siska op ‘Fringes’ (copyright Bart Van Dijck) in Antwerpen

Brieven aan Mantelzorgers


In 2024-2025 creëert Siska een tweede reeks brieven, ditmaal gericht aan mantelzorgers.
Het format van deze tweede reeks is anders. In samenwerking met het Inloophuis mantelzorg van Oostende en met ondersteuning van o.a. Samana en het steunpunt
Mantelzorg initieert Siska een narratieve kettingbrief waarin mantelzorgers met elkaar corresponderen over hun dagelijkse ervaringen. Op het einde van het traject worden de verhalen verzameld in een mooi vormgegeven gelegenheidspublicatie. De brievenschrijvers vieren de lancering van die gelegenheidspublicatie samen tijdens een maaltijd in het inloophuis. Ben jij mantelzorger en wil je deelnemen aan deze uitwisseling? Vul dan dit Google formulier in! Bij vragen: neem contact op met Siska via vandaelesiska@gmail.com.